जाडोमा सुन्दर देखिन यसरी बचाउँनुस् छालालाई

छाला मानव शरीरको सबैभन्दा ठुलो एवम् बाह्य अंग भएकाले यो सुन्दरताको प्रतिबिम्ब पनि हो । त्यसैले छालाको सही हेरचाह नै सुन्दर व्यक्तित्वको रहस्य बन्न सक्छ । जाडो मौसममा छालामा विभिन्न समस्या देखा पर्ने हुँदा स्याहार गर्न अलि गार्हो हुन्छ । शिशिरयाममा रुखो बाहिरी मौसमको प्रत्यक्ष भार छालाले थेग्नुपर्ने हुँदा छालाको नरमपना खोसिन्छ । यो नरमपना आकर्षक मुलायम स्वरुपका लागि जरुरी हुन्छ । 
हातखुट्टा फुट्नु, छाला सुख्खा हुनु, चिलाउँनु, कत्ला बस्नु, ओठ चिरिनु र अनुहारको चाउरी बढ्नु जाडोयामका प्रमुख समस्या हुन् । यसबाहेक छालाको नरम तत्वलाई हानिकारक प्रदुषणयुक्त धुँवा र धुलोका कणबाट पनि पनि बचाव गर्ने हुनाले सुख्खापनाले एलर्जीको समस्या बढ्छ । यो विशेषगरी वृद्ध र बच्चामा बढी हुने गर्छ । जाडोमा पारिलो घाम सबैले रुचाउँछन् । तर, लामो समय घाममा बस्नाले घामको एलर्जी, छालाको बाथ र कत्ले रोग बढ्न सक्छ । घामको किरणका कारण अनुहारमा पोतो आउँन र चाउरीको समस्या बढ्छ । 
यी सबै समस्याका बाबजूद घामले ९५ प्रतिशत भिटामिन डी शरीरलाई प्रदान गर्छ । १५ देखि २० मिनेटसम्म अनुहारको बचाऊ गरेर घाममा बस्नु फाइदाजनक हुन्छ । छाला फुट्ने समस्याका लागि नरम क्रिम र लोशन दिनको चारपटक प्रशस्त मात्रामा लगाउँन सकिन्छ । नरिवल तथा जैतुनको तेलले धेरै सुख्खा छाला हुनेलाई राम्रो गर्छ । नुहाउँनेबित्तिकै पूरै पानी सुक्नुअघि क्रिम लगाउँदा बढी प्रभावकारी असर देखिन्छ । घामबाट बच्न दिनको तीनपटक अनिवार्य रुपले सनस्क्रिन लगाउँन बिर्सनु हुँदैंन । अनुहारको विशेष बचाऊ गर्न प्रशस्त मात्रामा (आधा चम्चा) सनस्क्रिन प्रयोग गर्नुपर्छ । भिटामिन डिका लागि भने अनुहार छोपेर शरीरको अन्य भाग घाममा देखाउँन मिल्छ । यद्यपि घामको एलर्जीका बिरामी भने यसमा चनाखो हुँनैपर्छ । जाडो मौसममा कपाल पनि सुख्खा हुनाले नरिवलको तेल प्रयोग गर्न मिल्छ । तर, तोरीको तेलमा हुने विकारले छाला कालो गराउँछ । तोरीको तेल फोटोसेन्सिटाइजर हुने भएकाले तेल लगाएर घाममा पटक्कै हुँदैंन । यसले लिचेन प्लानस पिग्मेन्टोसस (एलपीपी) रोग निम्त्याउँन सक्छ, जुन सा¥है नै जटिल र उपचारले खासै असर नहुने रोग हो ।

बिहान खाली पेटमा दूध चिया पिउदा हुनसक्ने नोक्सान

चिया धेरै नेपालीले पिउने पेय पदार्थमा पर्छ । बिहान ओछ्यानमै चिया पिउने त नेपालीको चलन नै बनेको छ । कतिपय त चिया नपिई नित्यकर्म गर्न सक्दैनन् । अधिकांश नेपालीले बिहान चिया पिउछन् । के बिहान खाली पेटमा चिया पिउनु राम्रो बानी हो ? बिभिन्न अनुसन्धानले खाली पेटमा चिया पिउदा स्वास्थ्यलाई धेरै हानी हुनसक्ने देखाएका छन् । चियामा कैफिन र टैनिन पाइन्छ जसले शरीरलाई उर्जा दिन्छ । 
चियामा दूध मिसाउदा चियामा पाइने एण्टिअक्सिडेन्ट नष्ट हुन्छ । चिया पिउनुका फाइदा नभएका होइनन् । तर खाली पेटमा पिउने, धेरै पिउने र धेरै गुलियो चिया पिउदा स्वास्थ्यलाई असर गर्छ । दूध चिया भन्दा कालो चियाले फाइदा गर्छ तर कालो चिया पनि धेरै पिउनु हुदैन । खाली पेटमा दूध चिया पिउदा थकान बढ्ने, एसिडिटी बढ्ने हुन्छ । यसले पेटको अल्सर पनि हुनसक्छ । 
दिनमा ५ कप भन्दा बढी चिया पिउने मानिसलाई प्रोस्टेट क्यान्सर हुनसक्ने बिभिन्न अध्ययनहरुले दखाएका छन् । ब्रिटिस मेडिकल जर्नलमा छापिएको अध्ययनअनुसार तातो चिया पिउने मानिसमा खाना खाने नली तथा घाँटीको क्यान्सर हुने सम्भावना आठ गुणाबढी हुन्छ । ‘धेरै तातो चिया पिउने मानिसमा मनतातो चिया पिउने मानिसको तुलनामा क्यान्सरको खतरा आठ गुणाबढी हुन्छ’ अध्ययन प्रतिवेदनमा भनिएको छ । यो अध्ययन ५० हजार मानिसमा गरिएको थियो । तातो चियाले घाँटीमा रहेका नरम तन्तुहरुलाई क्षति गर्छ । दूध चियाले मोटोपन बढाउछ । चियाले मधुमेहका बिरामीमा चिनिको नियन्त्रण बिग्रन सक्छ । दूध चियाको अर्को नराम्रो पक्ष भनेको कोलेस्टेरोल हो । दुध चियामा चियापत्तिको बढि प्रयोग हुन्छ । जुन स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन्छ । चियापत्तिको बढी प्रयोगले शरीरमा क्याफिनको मात्रा बढी भएर मुटुको चालसम्बन्धी समस्या उत्पन्न हुनसक्छ ।

जिब्रो सफा राख्ने तरिका

जिब्रोमा जम्मा हुने सेतो पत्रले सास गनाउने समस्या उत्पन्न गराउँछ । साथै, स्वाद थाहा पाउन, शुद्धसँग उच्चारण गर्नसमेत यसको सफाइमा ध्यान पु¥याउनुपर्छ । 

‘टङ क्लिनर’ 
बजारमा प्लास्टिकका ‘टङ क्लिनर’ पाइन्छन् । ब्रस गरिसकेपछि यसले बिस्तारै जिब्रो सफा गर्नुपर्छ । तर, जोडले रगड्नु भने हुँदैन ।

 नुन 
जिब्रोमा जमेको सेतो पत्र र ब्याक्टेरिया हटाउन नुन ज्यादै उपयोगी हुन्छ । यसमा ‘एन्टिसेप्टिक’ गुण हुन्छ । जिब्रोमा अलिकति नुन छरेर ब्रसले हल्कासँग ‘स्क्रब’ गर्नुपर्छ । सातामा दुईपटक यसो गरे जिब्रो ब्याक्टेरियारहित हुन्छ । 

नुनपानी
 मनतातो पानीमा नुन हालेर सातामा दुईपटक कुल्ला गर्नाले जिब्रो सफा हुनुका साथै यसमा जम्मा भएका ब्याक्टेरियाबाट मुक्ति पाइन्छ । 

दही
 खानासँग दही खाने गर्नाले ‘क्यान्डिडा फंगस’का कारण जिब्रोमा जमेको सेतो पत्र हट्छ र सास पनि शुद्ध हुन्छ । 

‘भेजिटेबल ग्लिसरिन’
 मुख सुक्खा हुँदा जिब्रो फोहोर हुने र सास गनाउने गर्छ । यसबाट मुक्ति पाउन बजारमा पाइने भेजिटेबल ग्लिसरिन ल्याएर जिब्रोमा अलिकति हाली ब्रसले हल्का रगडेर मनतातो पानीले कुल्ला गर्नुपर्छ । दिनमा दुईपटक यसो गर्नाले जिब्रो सफा हुनगई यो गुलाबी रङको देखिन थाल्छ । 

नरिवलको तेल
 बिहान ब्रस गर्नुअघि नरिवलको तेल मुखमा हालेर केही समयसम्म कुल्ला गर्नुपर्छ । त्यसपछि मनतातो पानीले कुल्ला गर्नुपर्छ । हरेक बिहान यसो गर्ने हो भने जिब्रो सफा हुन्छ र सास गनाउने समस्या पनि हटेर जान्छ । 

घ्यूकुमारीको रस
 घ्यूकुमारीको रसमा जिब्रो र मुखमा रहेका ब्याक्टेरिया हटाउने गुण हुन्छ । एक चम्चा एलोभेराको रस मुखमा लिएर केही बेर राख्ने र केही बेर कुल्ला गरी यसलाई थुकिदिने । त्यसपछि एक चम्चा एलोभेरा जुस पिउने । दुई हप्तासम्म मात्रै यसो गर्नुभयो भने पनि सास गनाउने र जिब्रो फोहोर हुने समस्या हटेको महसुस गर्नुहुनेछ । 

बेसार
बेसारमा पनि ब्याक्टेरियानाशक तत्व हुने भएकाले जिब्रो सफा गर्न यसको प्रयोग गरिन्छ । यसका लागि आधा चम्चा बेसारमा कागतीको रस मिलाएर पेस्ट तयार गरी केही बेर जिब्रो ‘स्क्रब’ गरी कुल्ला गर्नुपर्छ । आधा चम्चा बेसारलाई पानीमा घोलेर कुल्ला गर्नाले जिब्रो सफा भई गुलाबी देखिनथाल्छ ।